Antik çağlardan beri enfeksiyonla savaşmak için tuz kullanılmıştır. Hipokrat'a kadar uzanan birçok tarihsel kayıt, tuzun yaraları temizlemek ve tedavi etmek için kullanıldığını gösteriyor. Yunanlılar, Romalılar ve Mısırlılar, kesikleri, yaraları, ağız yaralarını ve cilt tahrişlerini tedavi etmek için dezenfektan olarak tuz kullandılar ve bugün hala kullanılıyor.

Tuz, günümüzde bazı inanç sistemlerinde benzer bir mecazi anlama sahiptir. Hıristiyanlık dahil olmak üzere birçok eski kültür ve inanç sistemine göre, tuz ruhu arındırır ve şeytanı, kötülüğü, karanlık ruhları veya güçleri uzak tutar. Bu yazımızda Türkiye'nin en büyük tuz ihracatçısı Koyuncu Tuz olarak tuzun dezenfektan etkilerini ve tuzlu su ve deniz suyu gibi çeşitli konsantrasyonlarda kullanımını anlatacağız.

Tuz Dezenfektan mıdır?

Milyonlarca yıldır bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitlerle yaşıyoruz. Birkaç yüz yıl öncesine kadar küçük bir kesik bile ölüme neden olabilirdi. Tuz, modern tıbbın ve eczacılığın gelişmediği dönemlerin yanı sıra savaş veya göç gibi tıbbi araçların erişilemez olduğu hijyenik olmayan koşullar sırasında kolayca bulunabilen doğal bir dezenfektandır.

Tuz, günümüzde dezenfeksiyon için hala kullanılmaktadır ve yara, kesik, yanık gibi enfeksiyona meyilli alanların yanı sıra yiyecek ve nesnelerin temizliğinde de tercih edilmektedir. Bununla birlikte, özellikle yara dezenfeksiyonu söz konusu olduğunda, tuzun yalnızca geçici bir önlem olduğu unutulmamalıdır.

Diğer taraftan tuzla yapılan kötü uygulamalar zararlı bile olabilir. Tuz tüm bakterileri yok etmese de, bakteri hücreleri üzerindeki dehidre edici etkileri nedeniyle çoğunu öldürebilir. Bazı bakteriler halo toleranslıdır, yani tuzu tolere edebilirler.

Bazı bakteriler tuzlu konsantrasyonlarda yaşayabilir, büyüyebilir ve çoğalabilir. Tuz tek başına dezenfeksiyon için yetersiz olabileceği gibi genel kullanım için güvenli bir seçimdir. Tuzun antibakteriyel özellikleri belirli günlük işler için yeterli olsa da, bir enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılmamalıdır.

Tuz, açık bir yarayı tahriş edebilir ve rahatsızlığa neden olabilir. Tuz kristalleri keskin ve kumlu olduğundan, bir kesiği veya yarayı tuzla ovmak ağrıyı şiddetlendirebilir. Dezenfeksiyon için tuzlu su kullanmak daha güvenlidir, ancak bir bakteri enfeksiyonunuz olduğunu düşünüyorsanız, önleyici tedbir olarak tuzu kullanmak ve modern seçenekler için hemen bir doktora görünmek en iyisidir.

Osmoz Nedir?

Osmoz, suyun daha az yoğun bir ortamdan çok yoğun bir ortama taşınmasıdır. Osmoz sırasında, yüksek yoğunluklu konsantrasyon bir vakum oluşturur ve düşük yoğunluklu konsantrasyondan suyu emer. Su, hücre zarının her iki tarafındaki tuz konsantrasyonlarını düzenlemek için ozmoz yoluyla bakterilerden dışarı çıkar. Bakteriyel proteinler su olmadan yaşayamaz ve sonuçta hücre kendi içinde çöker. Tuz, yaraları bu şekilde dezenfekte eder.

Dezenfektan Olarak Tuzlu Su

Tuzlu su, temelde her şey için doğal bir dezenfektan olarak kullanılabilir. Tuzlu su ile gargara yapmanın, yukarıda belirtildiği gibi ozmoz yoluyla bakterileri doğrudan öldürmek ve ağzınızdaki pH'ı geçici olarak artırmak gibi birçok avantajı vardır. Bu, çoğu oral bakterinin hayatta kalamadığı alkali bir duruma neden olur. Tuzlu suyla gargara yapmak diş eti hastalıklarına ve dişlerde boşluklara neden olan bakterileri yok etmeye, boğaz ağrısı gibi soğuk algınlığı semptomlarını azaltmaya yardımcı olacaktır. Giysileri, yatakları, koltuk döşemelerini, perdeleri, tabakları, çatalları, kaşık ve bıçakları, oyuncakları, biberonları ve emzikleri veya bakterilerden uzak tutmak istediğiniz herhangi bir yüzeyi yıkamak için tuzlu su kullanabilirsiniz. Dezenfeksiyon için tuzlu su kullanmak hem güvenli hem de etkilidir. Öte yandan, tuzlu su yutmak tehlikelidir. Tuzlu su içtiğinizde, tıpkı hücrelerde olduğu gibi vücudunuzda dehidrasyon meydana gelir. Ayrıca çok fazla sodyum klorür tüketmek kan basıncını artırır.

Deniz Suyunu Dezenfektan Olarak Kullanmak Güvenli mi?

Okyanuslar sadece su ve tuzdan ibaret değildir. Bakteri ve diğer maddeleri içerebilirler. Deniz suyu da tuzludur, ancak saf tuzlu su değildir. Vücutlarında açık yaraları olan kişilerin enfeksiyon riski nedeniyle denize girmemeleri tavsiye edilir.

Dezenfektan Olarak Tuz Nasıl Kullanılır?

Gargara için tuzlu su kullanılabilir. Bir çay kaşığı sofra tuzu ile bir bardak (250 ml) su karıştırın. Tükürmeden önce 30 saniye gargara yapın. Ilık su, tuzun etkinliğini artırmaz; sadece tuzun daha hızlı çözünmesine yardımcı olur.

Dezenfektan olarak tuzlu su kullanmak, tüm tekstil ürünlerini temiz tutmak için uygundur. 1 litre suya 1 çorba kaşığı tuz ile karıştırıp hazırlayacağınız solüsyonu eşyalarınızın üzerine püskürtebilirsiniz.

Enfeksiyonlar açık yaralar ve kesikler yoluyla hızla yayılabilir. Tuzlu su, modern dezenfektanlarla temizlenene kadar yarayı bakterilerden koruyabilir. Bunun için bir bardak suya (250 ml) bir çay kaşığı sofra tuzu ekleyin ve yarayı bu solüsyonla yıkayın.

Islak mendil yapmak için de tuzlu su kullanılabilir. Bu doğal dezenfektan mendiller, hassas ciltlerde ve alkole maruz kalmaması gereken yüzeylerde kullanılabilir. Bunun için 2 çay kaşığı tuzu yarım litre suyla karıştırın. Karışımı bir rulo kağıt havlu üzerine dökün ve tüm su emilinceye kadar bekleyin.

 

---